Vanochtend indringend interview met Marli Huijer in de Volkskrant. Ze stelt de vragen die gesteld moeten worden over corona en alle beperkende maatregelen die erbij horen. Ik was er blij mee, hoewel Huijer verzuimt om zelf maar het begin van een antwoord te geven. Het kabinet moet wel beslissen. En als ik eerlijk ben: als ik in de schoenen van Rutte had gestaan, had ik tot op heden dezelfde beslissingen genomen.
Dat neemt niet weg dat we een veel breder politiek debat nodig hebben. Een debat dat veel verder rijkt dan de Intensive Care. Want in feite lijken regering en parlement gedreven door een hele simpele redenering:
Het klinkt erg logisch. Maar de redenering klopt niet en zet ons bovendien klem. Wat vergeten we bijvoorbeeld in de redenering:
Laat ik het samenvatten. De redenering van het kabinet suggereert dat we iedereen van een ongewisse dood kunnen redden als we maar genoeg IC-bedden hebben. Die gedachte is onjuist. Ook met voldoende IC-bedden gaan er veel mensen dood. En misschien nog wel erger: er gaan altijd mensen dood.
De redenering van het kabinet is niet alleen te simpel. Hij zet het politieke debat ook klem. Omdat er in de redenering geen ruimte is voor alle nadelige neveneffecten, lijkt er geen sprake te zijn van een afweging. We weten wel dat de economie enorm lijdt onder de beperkende maatregelen, maar die economie is pas aan bod nadat er genoeg IC-bedden zijn. En daar hebben we Jaap van Dissel voor. Die praat elke week de Kamer bij: halen we het of halen we het niet? Als we het niet halen moet er nog meer op slot, als we het wel halen moeten we bedenken hoe we intelligent uit het slot komen, op voorwaarde dat ook in het komende jaar er nimmer te weinig IC-bedden zijn.
We hebben behoefte an een ruimer debat. Waarin alle effecten en alle neven-effecten van het beleid wel goed worden afgewogen. Wat zou het goed zijn als de Kamer voortaan ook elke week Pieter Hasekamp van het CPB zou ontvangen om de Kamer bij te praten over de economische gevolgen van de coronacrisis. Weten we al zeker dat deze crisis zwaarder zal zijn dan die van 2008? Hoeveel zzp-ers staan op omvallen, hoeveel bedrijven? Hoeveel winkels gaan definitief dicht? Hoeveel werklozen levert dat de komende jaren op? Wat betekent dat voor de overheidsfinanciën in 2022? En ga zo maar door.
En ik zou elke week Kim Putters van het CPB willen horen. Wat betekent het dichthouden van scholen voor kwetsbare kinderen? Hoeveel wantrouwen sluipt er in een samenleving die elk direct contact moet vermijden. Hoe groot zal de kaalslag in de cultuursector zijn? Hoeveel patiënten die per ongeluk geen corona hebben, worden nu minder goed verzorgd. En hoeveel extra doden levert dat op?
En ik zou elke week Hans Mommaas van het PBL willen horen. Wat betekent onze monomane aandacht voor corona voor de stikstofcrisis die niet uit zichzelf wordt opgelost. Hoe gaat het met het klimaatbeleid en het halen van de doelen van Parijs. En mogen we het Urgenda-arrest straks gewoon even vergeten omdat er zoveel doden in verpleegtehuizen waren te betreuren?
Over al die neven-effecten van het beleid moet de Kamer debatteren. Want er komt een moment dat we die absolute focus op IC-bedden zullen moeten loslaten. Er komt een moment dat we moeten gaan afwegen. Expliciet. Want impliciet wordt die afweging al lang gemaakt, namelijk in het voordeel van de IC-bedden.