In Noorwegen is 80% van de nieuw-verkochte auto’s elektrisch. Dat is extreem, maar in Nederland is het aandeel elektrische auto’s ook al bijna een kwart. Terwijl het een paar jaar geleden nog maar 3% was. Als al die elektriciteit duurzaam wordt opgewekt, raken we echt op streek met de energietransitie in Nederland. Ik weet niet of we op tijd zullen zijn om het klimaat nog enigszins te redden, maar dit soort cijfers zijn echt hoopgevend. Zeker als we bedenken dat vanaf 2030 in Nederland geen nieuwe auto’s meer mogen verkocht die niet duurzaam zijn. En zeker als we bedenken dat over een paar jaar accu’s worden gemaakt die auto’s een bereik geven van 1000 km.
De nieuwe auto vraagt om een nieuwe ruimtelijke ordening. En dat betekent een enorme omslag in denken. Laat ik maar eerlijk zeggen: in de wereld van de ruimtelijke ordening proef ik weinig liefde voor de auto. En is de liefde voor het openbaar vervoer juist vaak torenhoog. Ja, dit is in strijd met het gegeven dat de meeste mensen veel liever in hun auto zitten dan in een trein die vandaag helaas niet rijdt. Maar de mensen van de ruimtelijke ordening, de planologen hadden wel een punt: samen in een trein rijden is nu eenmaal veel duurzamer dan alleen in een auto zitten. Maar dat argument vervalt als we CO2-vrij in een auto kunnen rijden.
Dat moet gevolgen hebben voor de ruimtelijke ordening. Bij ruimtelijke ordening moet het altijd om de toekomst gaan. Hoe moeten we onze steden en ons land inrichten zodat we optimaal op de toekomst zijn voorbereid? En dan kan je niet om auto’s heen die echt duurzaam zijn. Dat verandert het debat. Bij de vraag of we steden moeten verdichten of moeten uitbreiden, spelen verschillende argumenten. Maar één van de belangrijkste is toch vaak dat inbreiden leidt tot mobiliteit. Door steden te verdichten kunnen we de mobiliteit tegengaan! Maar wat is er tegen mobiliteit als we ons geheel op de zon en de wind voortbewegen?
Ja ik weet het: er zijn meer argumenten om niet uit te breiden. De open ruimte wordt aangetast. De natuur wordt misschien aangetast. Maar is die open ruimte aan de rand van de steden altijd werkelijk zo interessant dat dat argument doorslaggevend is? Rondom de steden ligt bijna geen natuur, en we weten inmiddels allemaal dat de biodiversiteit in de steden vaak groter is dan in de akkers die door het raaigras (en vooral door de boeren) worden verstikt. We weten ook dat de meeste mensen graag wat ruimte om hun huis hebben. We weten ook dat het klimaat vraagt om meer groen in de steden. Dat bereik je niet door in te breiden, maar juist door uit te breiden. Wat let ons al met al om burgers lekker in het groen te laten wonen, in plaats van op 20 hoog?
De auto van de toekomst kan ook nog op een andere manier de ruimtelijke inrichting beïnvloeden. Als de auto’s elektrisch en duurzaam zullen worden, zal het belang van het openbaar vervoer verder afnemen. Waarom zal je je nog schamen voor het rijden in een auto? Het openbaar vervoer neemt nu al een klein deel van alle verplaatsingen voor zijn rekening. En als auto’s steeds meer zelfrijdend worden, is er op veel plaatsen nog nauwelijks een reden om met het openbaar vervoer te gaan. Wat betekent dit als niet meer maar minder reizigers voor het openbaar vervoer kiezen? En wat betekent het voor het beleid om vooral in de nabijheid van mobiliteits-hubs te bouwen? Ook dat doel verdient een nadere doordenking als de nieuwe auto onder ons is. En dat duurt niet lang meer.
[Abonneer je op mijn blogs, als je op de hoogte wilt worden gehouden: zie mijn homepage.]
beste Wim, een beetje provocerend schrijven isnatuurlijk prima en ook heel nuttig. Maar met deze blog ga je wel erg snel èn kort door de bocht. Er zijn natuurlijk nog veel meer aspecten dan de hier nu genoemde aan het je wel of niet met prive auto's te verplaatsen (bijv: ruimtebeslag, kosten en milieuruimte beslag van de benodigde infrastructuur incl parkeerruimte, verkeers(on)veiligheid, ook gepercipieerde veiligheid van niet automobilisten zoals mensen te voet (!), energiegebruik etc. etc. En de zelfrijdende auto er in ''en zin evne bijhalen is een onderwerp apart met n.m.m. enorme en nauwelijks besproken gevolgen voor de beleving en het gebruik van (stedelijke) ruimte door andere gebruikers van de openbare ruimte (vooral de mensen te voet).
Kortom: een belangrijk onderwerp om aan te snijden en te bespreken - maar dan moet het echt beter!
mvg,
Peter Jonquière
Natuurlijk, het is een blog. Een blog heeft één boodschap. Een blog is geen uitgewerkt voorstel voor een nieuwe wereld. De boodschap is simpel: vraagt het feit dat auto’s straks geen fossiele energie meer gebruiken om een nieuwe doordenking van de ruimtelijke ordening? Dat vraagt om even los te komen van het ingeslepen denken over de auto. Hoezo ruimtebeslag? Terwijl vervoer zo cruciaal is voor de werkgelegenheid. Etc. Hiermee reageer ik niet alleen op Peter Jonquiere. Langs allerlei kanalen wordt het bewijs geleverd dat de bereidheid om even los te komen van het oude denken over de oude auto nog niet erg groot is
Of een auto fossiel of op batterijen verandert feitelijk niets aan de pro's en con's van de auto. Zeker niet zolang elektriciteit schaars is en grotendeels fossiel wordt opgewekt met momenteel weer grotere aandelen kolen en bruinkolen als bron. De suggestie dat een CO2 vrije auto een probleemvrije auto zou zijn, is dan ook een gotspe en een schromelijk onderschatting van de problematiek die resteert: parkeerdruk, ruimtebeslag, onveiligheid, geluidsoverlast, fijnstof, congestie etc. Voordelen van de elektrische auto op RO gebied zijn er niet. Sterker nog: Parkeergarages zullen moeten worden vervangen en verstevigd om ook (de zware) elektrische auto’s efficiënt te kunnen opbergen.
De elektrische auto is als de elektrische sigaret.Hij stinkt minder maar is bijna net zo schadelijk. Voor een gezonde toekomst van onze steden en dorpen blijft het STOMP-principe dan ook de beste oplossing. Richt je eerst op goede loop- en fietsvoorzieningen (Stappen, Trappen), daarna op Ov en Maas en pas daarna op de Privé auto. De elektrische auto valt nog steeds onder de P.
Dit alles heeft overigens helemaal niets te maken met 'oud denken', maar met de kwaliteiten van onze bestuurders, planologen en verkeerskundigen die ervoor gezorgd hebben dat Nederland en haar steden tot in alle uithoeken van de wereld gezien wordt als best practise op het gebied van RO en mobiliteit.
Beste Wim,
U stelt een aantal opmerkingen op het oog retorische vragen, die toch wat weerwoord verdienen.
"Samen in een trein rijden is nu eenmaal veel duurzamer dan alleen in een auto zitten. Maar dat argument vervalt als we CO2-vrij in een auto kunnen rijden. " Dat argument vervalt absoluut niet. Er is weinig duurzaams aan het gebruiken van duizenden kilo's schaarse materialen om gemiddeld 1,25 persoon te vervoeren. Netzomin als de inzet van grote oppervlakten aan asfalt dat is.
"Maar wat is er tegen mobiliteit als we ons geheel op de zon en de wind voortbewegen? "
(Auto)mobiliteit kost grondstoffen, schaarse ruimte, maakt lawaai, kost veel geld, veroorzaakt honderden doden en tienduizenden gewonden, maakt ons dik en ongezond en maakt echt duurzame mobiliteit, in de vorm van lopen en fietsen, minder praktisch, prettig en veilig.
"Maar is die open ruimte aan de rand van de steden altijd werkelijk zo interessant dat dat argument doorslaggevend is? Rondom de steden ligt bijna geen natuur, en we weten inmiddels allemaal dat de biodiversiteit in de steden vaak groter is dan in de akkers die door het raaigras (en vooral door de boeren) worden verstikt."
Als het kennelijk een optie is om open ruimte in de vorm van (inderdaad weinig biodiverse en interessante) open ruimte in de vorm van akkers en weiden om te vormen tot woonwijken, kunnne we er ook voor kiezen deze om te vormen tot natuur. In ons kleine landje kunnen we het ons niet veroorloven om een functie veel meer ruimte te laten gebruiken dan nodig.
" En als auto’s steeds meer zelfrijdend worden, is er op veel plaatsen nog nauwelijks een reden om met het openbaar vervoer te gaan."
Ik denk dat u de mogelijkheden voor zelfrijdende auto's overschat. Dat is echt nog verre toekomstmuziek. En ook zelfrijdende auto's nemen nog steeds onevenredig veel ruimte in, kosten veel grondstoffen, maken veel lawaai, bevorderen in inactieve leefstijl. En dan hebben we het nog niet gehad over de betaalbaarheid van deze mobiliteit.
Al met al denk ik dat uw beeld van Nederland met 'de nieuwe auto' wenselijk noch realistisch is, en het lijkt me dan ook zeer onverstandig ons land er voor in te richten.