Het kabinet heeft zich in de nesten gewerkt. Het OMT maande nog voorzichtig te zijn, maar twee weken geleden gingen alle remmen los. Vreugde alom. We gingen van de ene op de andere dag terug naar het ‘oude normaal’. Alle anderhalve meters waren vergeten, er werd weer gezoend en handen werden niet meer gewassen. Binnen een week liep het aantal positieve tests op tot boven de 10.000 per dag. En toen moesten de maatregelen toch weer worden aangescherpt. Rutte en De Jonge straalden uit dat hun geen enkele blaam trof en dat ze toch gewoon hadden gehandeld conform de adviezen van het OMT. Dat laatste was in ieder geval niet waar. Maar trof het kabinet wel blaam?
Het kabinet zegt al vanaf het begin van de coronacrisis twee doelen na te streven: het beschermen van de kwetsbaren en het voorkomen van overbelasting van de zorg. In dat licht was er twee weken geleden alle reden om de maatregelen te versoepelen. Het aantal ziekenhuisopnames was geminimaliseerd, de IC-bezetting was laag en de instroom in de ziekenhuizen én de instroom op de IC vertoonde nog steeds een duidelijk dalende lijn. Bovendien was er al maanden geen sprake meer van oversterfte door COVID-19. Eerlijk gezegd: ik vond het een wijs besluit. Althans vanuit mijn optiek.
Maar vanuit de optiek van het kabinet was het een voorbarig besluit. Om één simpele reden: het kabinet weet niet goed op welke cijfers het wil sturen. Gaat het om de bescherming van de kwetsbaren, gaat het om het tegengaan van de overbelasting van de zorg, gaat het om de economie, om het onderwijs, om de cultuur, om de samenleving? Nee, het gaat nu plotseling weer om het aantal positieve tests dat per dag is afgenomen. Ja, natuurlijk een besmetting kan uiteindelijk leiden tot een IC-opname. Maar die kans is inmiddels wel heel erg klein nu het vooral gaat om jongeren tussen 15 en 25. Nee, er is geen 100% zekerheid. Zoals je in het verkeer ook nooit 100% zekerheid hebt dat je er levend uitkomt. En zoals er elke week in Nederland bijna 3000 mensen sterven, onder wie ook jongeren. Een mens heeft met risico’s te leven, een regering moet met risico’s kunnen omgaan.
Ik geef toe: als ik politicus was had ik de druk vanuit de publieke opinie wellicht ook niet kunnen weerstaan. En was ik ook weer achter dat katheder gekropen om die mooie door ambtenaren geformuleerde volzinnen voor te dragen. Maar in feite heeft het kabinet maar één argument: we weten niet zeker hoe de instroom in de ziekenhuizen zich binnenkort ontwikkelt. Want die 10.000 besmettingen zijn geen argument om de festivals weer af te blazen. Alleen de kans op een toename van de belasting van de zorg kan hier als argument gelden.
De nieuwe maatregelen gelden voorlopig tot 14 augustus. Maar wat is op dat moment het ijkpunt? De instroom in de zorg of het aantal nieuwe besmettingen? Stel dat we dan nog steeds zitten met 10.000 nieuwe besmettingen per dag. En stel dat de instroom in de zorg nog steeds even laag is. Dan kunnen alle maatregelen weer worden ingetrokken. Terwijl de situatie niet anders is dan op dit moment.
Ik had het nog kunnen begrijpen als het kabinet het oude normaal voor twee weken on hold had gezet. Over twee weken is geheel duidelijk wat deze nieuwe golf aan besmettingen onder feestvierende jongeren betekent voor de belasting van de zorg. Het kabinet zou er intussen voor moeten zorgen dat er in die twee weken meer wordt gevaccineerd dan ooit tevoren. Als de instroom in de zorg over twee weken niet substantieel is toegenomen kunnen alle teugels weer vieren.
Maar 14 augustus slaat nergens op. Het is wel prettig als je in een crisis een kabinet hebt dat een beetje logisch denkt. En geen kabinet dat met veel winden lijkt mee te waaien.